تعریف چرتکه
چرتکه وسیله ای قدیمی است که از آن برای انجام محاسبه چهار عمل اصلی استفاده می شود. امروزه چرتکه به وسیله ای آموزشی برای کودکان تبدیل شده است ، این موضوع به ویژه داخل کشور های آسیایی رواج پیدا کرده است. قدمت چرتکه به بیش از دو هزار سال رسیده و در سرزمین سومر و بابل (عراق امروزی) ابداع شده است. آموزش ریاضی توسط چرتکه به کودکان موجب توسعه ذهنی آنان در سنین پایین شده و اطلاعات دریافتی را طبقه بندی می کنند.
تاریخچه چرتکه
این وسیله قدیمی ترین ماشین حساب جهان محسوب می شود که استفاده از آن به سال های 2300 تا 2700 قبل از میلاد مسیح ، در سرزمین های سومر باز می گردد. این وسیله در اواسط قرن پنجم قبل از میلاد به تمدن های رومی و یونانی انتقال پیدا می کند.
به هنگام تاریخ 200 سال پیش از میلاد مسیح در سرزمین چین ، چرتکه ها به شکل قاب طراحی شده و دارای میله های عمودی و مهره های متحرک می باشند. توجه داشته باشید که شکل چرتکه ها در طول تاریخ همواره در حال تغییر بوده و چرتکه ها در تمدن های مختلف به شکل های مختلف وجود دارند.
چرتکه چینی که سوانپان نامیده می شود در قرن چهاردهم وارد ژاپن شده و در دهه 1930 تغییر یافته و شکل مدرنی را به خود می گیرند. ژاپنی ها تعداد مهره های میله را از 7 به 5 کاهش داده و آن را سوروبان نامیدند. چرتکه های امروزی در واقع از چرتکه های ژاپنی برگرفته شده اند. این چرتکه ها برای انجام عملیات جمع و تفریق و تقسیم مناسب بوده و در انجام محاسبات مختلف ریاضی کاربرد دارند.
ساختار چرتکه
این وسیله از قابی تشکیل شده است که درون آن سیم های موازی با یکدیگر قرار گرفته اند و مهره هایی بر روی آن ها در حال حرکت اند. نخستین ستون سمت راست ، ستون یکان و به ترتیب دهگان ، صدگان و ….. می باشد.
سن ایده آل
یک سخن معروف وجود دارد که برای یادگیری هیچ وقت دیر نیست ، خب این عبارت در مورد چرتکه به درستی صدق نمی کند. بله ، شما می توانید چرتکه را در هر دوره سنی یاد بگیرید اما برای رسیدن به سرعت و مهارت های محاسبه ذهنی مورد نظر، باید آن را در سنین کودکی شروع کنید.
فواید یادگیری چرتکه
افزایش اعتماد به نفس
یکی از مهم ترین نقش های والدین به هنگام پرورش فرزندان خود ، افزایش و حفظ اعتماد به نفس آن ها می باشد. چرتکه باعث افزایش آشنایی فرد با توانایی های ذهنی خود می شود که یکی از مهم ترین موارد افزایش اعتماد بنفس می باشد.
علاوه بر افزایش اعتماد به نفس ، سبب کاهش استرس می شود و به آزاد کردن استرس های غیر ضروری نیز کمک می کند.
تقویت قدرت حافظه
مغز یکی از عضلات بدن محسوب می شود ، به همین دلیل تقویت آن موجب افزایش و بهبود توانایی انسان در تفکر و حل مسئله می شود. کار با مهره های چرتکه موجب تقویت ذهن شده و بر بهبود حافظه تاثیر می گذارد.
به صورتی که فرد بعد از حرفه ای شدن در کار با چرتکه ، محاسبات را به صورت ذهنی انجام می دهند.
توانایی حل مسئله
انجام محاسبات ساده ریاضی باعث تقویت توانایی حل مسئله کودک در سنین ابتدایی می شود. کودکی که به وسیله چرتکه حل مسائل ریاضی با تمرکز حل می کند ، پس از سن بلوغ و بزرگ سالی ، به مهارت حل مسئله وارد بوده و از آن در ابعاد دیگر زندگی استفاده می کند.
مهارت انجام محاسبات
یکی از مهم ترین تاثیرات و فواید چرتکه ، بهبود و ارتقا محاسبه کودکان می باشد. شاید بدانید که برخی افراد تا سنین بزرگسالی هم ، نمی توانند محاسبات را به درستی و سادگی انجام دهند. آموزش چرتکه موجب سادگی انجام محاسبات در سنین پایین شده و آغازی برای پیشرفت آن در سنین بزرگ سالی می باشد.
مهارت های حرکتی
از آنجایی که برای استفاده از چرتکه و جابه جایی مهره ها باید از دست و انگشتان دست کمک گرفت ، حرکات مرتب این اندام ها مغز را تحریک کرده و به عنوان یک شبیه ساز عالی در مغز عمل می کند. تکرار این شبیه سازی باعث پیشرفت و بهبود کارایی مغز می شود.
یادگیری
استفاده از اشیا در یادگیری برای کودکان جذاب بوده و کودک به راحتی می تواند آن را در حافظه خود تثبیت کند. علاوه بر این که آموزش چرتکه به کودکان به صورت تفریح طراحی شده و موجب سرگرمی کودکان به هنگام یادگیری نیز می شود.
کلام آخر
نحوه درست انجام محاسبات و عملیات های ریاضی ، همواره بخش مهمی از موفقیت در نمرات تحصیلی محسوب شده و یادگیری آن ها با چرتکه ، موجب تقویت توانایی های کودک در ابعاد دیگری به هنگام بزرگسالی نیز می شود.
از این رو به والدین پیشنهاد می شود که این آموزش ها را برای فرزندان دلبند خود ، فرا بگیرند.